winterwarmte

Vond, vreemd genoeg, een klein knipseltje uit de tijd van mijn scriptie tussen alle meer recente artikelen. PvdA voorzitter Sint komt erin tot de conclusie dat de ‘cultuur van vluchtigheid’ moet plaatsmaken voor een denken over ‘nieuwe sociale verbanden. De duurzaamheid van een aantal sociale verbanden is verdwenen zonder dat hiervoor iets in de plaats is gekomen.’ Deze negatieve kant van het indivisualiseringsproces is, aldus Sint, ‘wellicht onderbelicht bij ons”. We hebben het hier dan wel over 1987.. ‘Winter’tijdgeest is ‘winter’tijdgeest zeg ik dan maar weer.

De media praten nu gewoon lekker verder over sociale cohesie. Volgens de Amerikaanse socioloog Mark Granovetter zijn zwakke bindingen daarbij belangrijker dan sterke. Als je iets voor elkaar wilt krijgen in de buurt of de politiek, of als je een baan zoekt, heb je meer aan je kennissen dan aan je goede vrienden. Dat komt omdat je meer kennissen hebt en omdat je kennissen doorgaans minder op je lijken dan je vrienden en dus ook op andere plekken toegang hebben. Organisaties en verenigingen zijn kweekvijvers voor kennissen. Voor de sociale cohesie zijn organisaties en verenigingen dan ook belangrijker dan warme een-op-een relaties.

Pieter Hilhorst voegt daar, in de Volkskrant van twintig jaar later, aan toe:
Er wordt (bij het praten over cohesie) teveel vanuit ‘de ontmoeting’ gedacht, terwijl dat een eenmalig en vrijblijvende initiatief is. Samen een keer per jaar een multicultureel hapje verorberen in een buurtparkje gaat echt niet helpen. Laat mensen samen komen op een fundamenteel belang, of dat nou sport is of een school. Functionele dwarsverbanden, waarbij mensen een individueel belang hebben. Het versterken van het sociale weefsel begint met het organiseren van gedeelde belangen. Wie dat vergeet snapt niets van sociale cohesie. Hij pleit voor het in stand houden van het maatschappelijk middenveld. Al die clubs en verenigingen waar zo op bezuinigd is, kortom. Twintig jaar verder, niets geleerd, zou je bijna zeggen.