Search This Blog

Monday, September 10, 2007

More on Modernity

Het boek van Gabriël van den Brink, dat ik gisteren beschreef, heeft een voorwoord van James Kennedy, een Amerikaan die zich helemaal richt op de Nederlandse geschiedenis. Hij beschrijft waarom Nederland zo scherp reageert op de tijdgeest. Precies wat ik al eerder beschreef. Altijd fijn om gelijk te krijgen van een expert.

Kennedy: “Nederland [is] een bijzonder interessant land, niet zozeer vanwege de ideeën van hun leiders, maar omdat de moderniseringsprocessen in Nederland ‘op een bijzondere manier’ verlopen. In dit kleine land zijn de ‘intensiteit van het maatschappelijk verkeer’ en de ‘mobiliteit’ veel hoger, zodat veranderingsprocessen worden geïntensiveerd door de onderlinge contacten. Eén voorbeeld van de speciale plaats die Nederland inneemt mag hier volstaan. Een typisch kenmerk van Nederland is de ‘schokkerigheid’ van de ontwikkelingen, de tamelijk abrupte veranderingen in de sociale en politieke geschiedenis. Van den Brink schrijft dat de moderniteit overal en altijd de dynamiek kent van een slingeruurwerk, omdat er elke twintig of dertig jaar een nieuwe generatie aantreedt die het werk van de voorgaande generatie corrigeert. Maar in Nederland zijn deze afwisselingen sneller en intenser geweest. Het gaat van perioden van vrijheid en progressiviteit, waarin alles moet kunnen, naar perioden van kritiek en een behoudender mentaliteit, waarin de hakken in het zand worden gezet. De ontwikkelingen van de laatste jaren, waarin Nederlanders vrij snel overstapten van emancipatie naar ‘morele reparatie’, is volgens Van den Brink slechts een voorbeeld van dit patroon, dat al zeker twee eeuwen oud is.”

Van zo’n citaat word ik vrolijk. Niet alleen dat de cycli die te beschrijven zijn al zo lang teruggaan, maar ook de omschrijving. Die perioden van vrijheid en progressiviteit komen volledig overeen met mijn lente en zomerperioden, de perioden van kritiek met mijn omschrijving van herfstperioden en en de morele reparatie valt samen met de winter.

In die zin vormt mijn theorie dus een mooie schakel tussen het gedachtegoed van Van den Brink en de kritiek op zijn boek door Hilhorst: dat Van den Brink zijn golfbewegingen niet goed onderbouwt. En dan zijn we pas bij het voorwoord. Zal later nog wel wat meer schrijven over het boek. Heb het bijna uit.

No comments: